สกูบี้-ดู ( อังกฤษ : Scooby-Doo ) เป็น แฟรนไชส์ การ์ตูนเคลื่อนไหว อเมริกัน ประกอบด้วย ซีรีส์ โทรทัศน์ แอนิเมชัน หลายซีรีส์ซึ่งผลิตตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 จนปัจจุบัน ซีรีส์ดั้งเดิม สกูบี้-ดู นายอยู่ไหน! ผลิตให้ ฮันนา-บาร์เบรา โปรดักชันส์โดยนักเขียน โจ รูบี และ เคน สเพียส์ ในปี พ.ศ. 2512 ซีรีส์เช้าวันเสาร์นี้นำแสดงโดยวัยรุ่นสี่คน คือ เฟรด โจนส์, แดฟนี เบลก, เวลมา ดิงค์ลีย์, และ นอร์วิล “ แชกกี ” โรเจอส์ และพาสุนัขพันธุ์ เกรตเดน สีน้ำตาลไปด้วย ชื่อ สกูบี้-ดู [ 1 ] ผู้ไขปริศนาเกี่ยวข้องกับสิ่งที่น่าจะเป็นสิ่งมีชีวิต เหนือธรรมชาติ ผ่านการกระทำชวนหัวและความผิดพลาดต่าง ๆ [ 2 ] ในปี พ.ศ. 2556 ทีวีไกด์ จัดอันดับ สกูบี้-ดู เป็นการ์ตูนทีวียอดเยี่ยมตลอดกาลอันดับห้า [ 3 ]
ชื่อเรื่องเดิมก่อนจะมาเป็น Scooby-Doo ( สกูบี้-ดู ) คือ cryptic Five ( 5 ยอดนักสืบ ) และมีสมาชิก 5 คน คือ Geoff, Mike, Kelly, Linda, W.W., Too Much ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อตัวละครดังนี้

  • Mike ได้ถูกตัดออก
  • Geoff กลายมาเป็น fred
  • Kelly กลายมาเป็น daphne
  • Linda กลายมาเป็น velma
  • W.W. กลายมาเป็น shaggy
  • Too Much กลายมาเป็น สกูบี้-ดู (ถูกเปลี่ยนชื่อในช่วงหลัง)

ในภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเรื่องมาเป็น Who’s S S Scared? โดยต้นแบบตัวละครมีแบบมาจากเรื่อง The Many loves of Dobie Gillis เนื่องจากทีมผู้สร้างได้ฟังเพลงของ Frank Sinatra ที่มีท่อนว่า ดู-บี้-ดู-บี้-ดู เลยเปลี่ยนชื่อตัวละครที่มีชื่อว่า Too much เป็น สกูบี้-ดู ต่อมาทีมผู้สร้าง ได้นำสกูบี้-ดู มาเป็นตัวละครหลัก

โดยนำชื่อสกูบี้-ดู มาเป็นชื่อการ์ตูนในปี พ.ศ. 2512 จึงเปลี่ยนจาก Who’s S S Scared? มาเป็นชื่อ Scooby-Doo, Where Are You!
Scooby-Doo, Where Are You! ออกอากาศครั้งแรกเมื่อ วันเสาร์ที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2512 ซึ่งออกอากาศทางช่อง ซีบีเอส โดยตอนแรกมีชื่อว่า What a Night for a Knight โดยเสียงตัวละครต้นฉบับ คือ Don Messick ให้เสียง สกูบี้-ดู, ดีเจรายการวิทยุ Casey Kasem ให้เสียง แช็กกี้, Frank Welker ให้เสียง เฟรด, Nicole Jaffe ให้เสียง เวลม่า และ Indira Stefanianna Christopherson ส่วนเพลงเปิดการ์ตูนนั้นช่วงแรก จะเป็นเพลงบรรเลง ต่อมาเพลงถูกเขียนโดย David Mook และ Ben Raleigh ต่อมา ในปี พ.ศ. 2515 ได้มีซีรีส์ที่ 2 คือเรื่อง The New Scooby-Doo Movies แต่ที่พิเศษก็คือ ดารารับเชิญซึ่งให้เสียงโดยเจ้าตัวเอง ดารารับเชิญที่มาอย่างเช่น ทีม ฮาร์เล็ม โกลบทรอตเตอร์, 3 พี่น้องจอมยุ่ง, ดอน นอท และ แบทแมน กับ โรบิน ออกอากาศ 2 ซีซั่น จำนวน 24 ตอน
เรื่องแรกที่เลียนแบบเรื่อง สกูบี้-ดู คือ Josie and the Pussycats ( 2513 ) ต่อมาก็มีอีกหลายเรื่องที่เลียนแบบ The Amazing Chan and the Chan Clan ( 2515 ), Goober and the Ghost Chasers, Speed Buggy, Butch Cassidy และ the Sundance Kids, and Inch High, Private Eye ( 2516 ), Clue Club และ Jabberjaw ( 2519 ), Captain Caveman and the Teen Angels ( 2520 ), Buford and the Galloping Ghost ( 2521 ), The Flintstone Comedy Show ( 2523 ) รวมถึงภาพยตร์เรื่อง Saturday Morning Mystery ( 2012 )
ในปี 2519 สกูบี้-ดู ได้ไปร่วมกับการ์ตูนในค่ายเดียวกัน ( Hanna-Babera ) เรื่อง ไดโนมัต สุนัขมหัศจรรย์ ( Dynomutt, Dog Wonder ) เลยเป็นการ์ตูนที่มีชื่อเรื่อง The Scooby-Doo/Dynomutt Hour ( ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น The Scooby-Doo/Dynomutt Show ซึ่งมีตอนใหม่ของ Scooby-Doo, Where Are You ! และนำมาออกอากาศใหม่ ในเดือนพฤศจิกายน 2519 ) ต่อมาในปีเดียวกัน ได้มีรายการซึ่งมีการรวมดาราของค่าย Hanna-Babera เช่น ไดโนมัต สุนัขมหัศจรรย์, กับตันมนุษย์ถ้ำ กับสาวนักไขปริศนา, หมีโยกี้ โชว์ ชื่อเรื่องว่า Scooby’s All-Star Laff-A-Lympics ( 2520-2521 ) และ Scooby’s All-Stars ( 2521-2522 )

ในปี 2522 หลานของสกูบี้-ดู คือ สแคร็บบี้-ดู เป็นสมาชิกคนใหม่ของทีม ไขปริศนาลึกลับ ซึ่งเป็นหลานของสกูบี้-ดู ซึ่งมีนิสัยแตกต่างจากสกูบี้-ดู โดยสิ้นเชิง เลยมีรายการที่มีชื่อว่า Scooby-Doo and Scrappy-Doo ต่อมาในปี 2523 สมาชิกของทีม ไขปริศนาลึกลับ เหลือเพียงแค่ 3 คน คือ สกูบี้-ดู, แช็กกี้, สแคร็บบี้-ดู ได้ไปร่วมกับการ์ตูนในค่ายเดียวกันเป็นครั้งที่ 3 คือเรื่อง ริชชี่ ริช ( Richie Rich ) เลยเป็นการ์ตูนที่มีชื่อเรื่อง The Richie Rich/Scooby-Doo Show ซึ่งออกอากาศในปี 2523-2525 และ ได้ไปร่วมกับการ์ตูนในค่าย Ruby-Spears เรื่อง การผจญภัยครั้งใหม่ของลูกสุนัข ( The Puppy ‘s New Adventures ) เลยเป็นการ์ตูนที่มีชื่อเรื่อง The Scooby & Scrappy-Doo/Puppy Hour ซึ่งการ์ตูนที่ว่านี้เป็นการ์ตูนสั้นเลยนำมาออกอากาศใหม่ใน Scooby-Doo and Scrappy-Doo (การ์ตูนสั้น) ต่อมาในปี 2526 แดฟนี่ได้เข้ามาร่วมทีมไขปริศนาลึกลับอีกครั้ง เลยเป็นการ์ตูนที่มีชื่อเรื่อง The All-New Scooby and Scrappy-Doo Show ซึ่งออกอากาศวันละ 30 นาที ( ตอนละ 11 นาที ) ในปี 2527 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น The New Scooby-Doo Mysteries ในปี 2528 ได้มีรายการชื่อว่า The 13 Ghosts of Scooby-Doo ซึ่งมีตัวละครตัวใหม่คือ ฟิล์ม-แฟลม และ วินเซนต์ แวน โกลล์ ซึ่งเป็นผู้ที่พูดวลีที่ว่า thirteen of the most terrifying ghosts and ghouls on the face of the earth ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยกับการจับผี 13 ตัว ในเมืองโฮโนลูลู

ในปี 2531 ได้มีรายการชื่อว่า A Pup Named Scooby-Doo ซึ่งเป็นเรื่องราวก่อนที่จะเป็น ทีมไขปริศนาลึกลับ ซึ่งเป็นตอนนั้นยังเป็นเด็กอยู่ และได้พบกับญาติของสมาชิกคนอื่น ออกอากาศครั้งสุดท้ายในปี 2534
การออกอากาศซ้ำคือการออกากาศพร้อมการทุกช่อง ของสกูบี้-ดู เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2523 คือการนำตอนเก่ามาออกอากาศ ซึ่งจะเกิดขึ้นกับโทรทัศน์ทาง เคเบิลทีวี เช่นช่อง TBS Superstation ( ยุติในปี พ.ศ. 2541 ) USA Network ( ในปี 2533 ถึง 2537 ) ในปี พ.ศ. 2536 ทางช่อง การ์ตูนเน็ตเวิร์ค ได้นำซีรีส์ A Pup Named Scooby-Doo มาออกอากาศซ้ำ ในต่อมาช่อง Turner Network Television ก็ออกอากาศเช่นเดียวกัน แต่หลังจากช่อง TBS Superstation และ Turner Network Television ช่อง การ์ตูนเน็ตเวิร์ค และ ช่อง บูมเบอแรง ได้รับการออกอากาศต่อแทน
นักแสดงจากเรื่อง สกูบี้-ดู และ สกูบี้-ดู 2 สัตว์ประหลาดหลุดอลเวง

ลำดับ ชื่อ วันออกฉาย งบประมาณ รายได้
1 สกูบี้-ดู 14 มิถุนายน พ.ศ. 2545 84 ล้านดอลลาร์สหรัฐ 275.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
2 สกูบี้-ดู 2 สัตว์ประหลาดหลุดอลเวง 26 มีนาคม พ.ศ. 2547 80 ล้านดอลลาร์สหรัฐ 181.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
ลำดับ ชื่อ วันออกฉาย งบประมาณ รายได้
1 สคูบ![4][5] 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 ฉายในอเมริกาทางวีดิทัศน์ตามคำขอ (Video On Demand) และต่อมาจัดจำหน่ายในไอจูน
2 ภาคต่อไม่ทราบชื่อของ “สคูบ!”
ลำดับ ชื่อ วันออกอากาศ ออกอากาศทาง
1 สกูบี้-ดู กับคดีปริศนามหาสนุก 13 กันยายน พ.ศ. 2552 ช่อง Cartoon Network
2 สกูบี้-ดู คำสาปอสูรทะเลสาบ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2553
3 แดฟนี่ & เวลม่า 7 เมษายน พ.ศ. 2561 ออกเป็นหนังแผ่น
ลำดับ ชื่อ ปี
1 Scooby-Doo in Stagefright 2544–2548; ในเวิลด์ทัวร์ 2548, 2550, 2552
2 Scooby-Doo and the Pirate Ghost 2552
3 Scooby-Doo Live! Musical Mysteries 2556